Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Raad van State pleit voor slagvaardige overheid

De Raad van State vindt dat de overheid burgers beter moet uitleggen wat ze niet voor hen kan betekenen.

De Raad van State deed deze uitspraak in haar Jaarslag 2022. Folkert Jensma schreef op 21 april 2023 in de NRC dat het jaarverslag dit jaar lijkt te zijn opgesteld door ‘een klokkenluider die de academische toon van vorige vice-presidenten definitief heeft laten varen’.

Jensma refereert aan het interview in het jaarverslag waarin vice-president van de Raad van State Thom de Graaf onder andere het volgende zegt:
We zien dat uitvoeringsorganisaties soms behoorlijke moeite hebben hun diensten te leveren op het niveau dat nodig is. Bovendien komt de politiek niet altijd tot heldere en krachtige besluitvorming, ook door de enorme fragmentarisering. Overheidsbeslissingen komen terecht in heel complexe wetgeving. Voor burgers is dat steeds moeilijker te volgen en voor uitvoeringsorganisaties en gemeenten is dat steeds moeilijker uit te voeren. Ook zie je bij diverse dossiers, zoals stikstof, asiel en jeugdzorg dat de verantwoordelijkheden over meerdere overheden zijn verdeeld en dat de samenwerking schuurt. Tel daarbij op de schaarste aan menskracht en dan wordt duidelijk dat de overheid regelmatig onderpresteert.

Traditiegetrouw geeft de Raad van State in zijn jaarverslag een analyse van een actueel probleem waar de raad in zijn rol als belangrijkste adviseur van de regering tegenaan loopt. De beschouwing kreeg als titel ‘Een slagvaardige overheid’.
Er gaat meer mis in het overheidsbeleid dan wenselijk is, stelt de Raad van State vast. De raad zoomt in op diensten van de overheid die niet meer als vanzelf blijken te kunnen worden geleverd en geeft voorbeelden in de leefomgeving, de jeugdzorg, het asielbeleid, de toeslagen en de rechtspraak.

Volgens de analyse van de Raad van State zijn er vijf ‘rode draden’ die de slagvaardigheid van de overheid beïnvloeden:

  • de complexiteit van regelgeving
  • problemen in de uitvoering die mede veroorzaakt worden door tekorten in menskracht
  • de toegenomen behoefte aan maatwerk
  • onvoldoende duidelijke keuzes en prioriteitstelling
  • de moeizame interactie tussen overheden

De beschouwing eindigt met enkele ‘richtingwijzers’ voor een slagvaardig overheidsbeleid:

  • Reduceer verwachtingen.
  • Bewaak samenhang in beleid, wetgeving en uitvoering.
  • Richt wetgeving zo eenvoudig mogelijk in.
  • Stem nationale opgaven en decentrale slagkracht beter op elkaar af.

 

 

Uitgelicht

Het kan wéér gruwelijk mis gaan

De risico’s die tot het Toeslagenschandaal hebben geleid, zijn niet verdwenen, stelde voorzitter Van Nispen van de enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening:vast bij de presentatie van hun eindrapport Blind voor mens en recht:
De blindheid voor mensen en voor hun rechten is er nog steeds. Een indringende constatering is dan ook dat het wéér gruwelijk mis kan gaan. Dit kan morgen weer gebeuren, zo lang de overheid zich niet aan de eigen wetten houdt. Zo lang grondrechten niet worden gerespecteerd, waarborgen ontbreken en rechtsstatelijk handelen niet dagelijks in praktijk wordt gebracht. Zo lang geen invulling wordt gegeven aan macht en tegenmacht. Zo lang de staatsmachten blind blijven voor mens en recht. Zo lang blijft het risico bestaan dat mensen door overheidshandelen worden vermorzeld. Dat kan ieder van ons overkomen.

 

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

gogel

Jan Postma
Alexander Gogel (1765-1821)
Grondlegger van de Nederlandse staat

Alexander Gogel was een overtuigd patriot en maakte snel carrière in de Bataafse Republiek en de Franse tijd. Hij staat bekend als de man die het nieuwe financiële systeem van de Bataafse eenheidsstaat organiseerde. Ook was Gogel betrokken bij het opstellen van de Staatsregeling van 1798. Jan Postma schreef enige tijd geleden al weer een lijvige biografie van Alexander Gogel waarin hij hem vanwege zijn verdiensten als ‘Grondlegger van de Nederlandse staat’ bestempelt.
Postma beschrijft Alexander Gogel onder andere als strijdbaar voorstander van de afschaffing van de gilden. Gelijkheid betekende voor Gogel ook een vrije toegang tot alle beroepen. Opmerkelijk was zijn betrokkenheid bij de Nationale Konst-Gallery, de voorloper van het huidige Rijksmuseum. De basis van de collectie vormde de verbeurd verklaarde collectie van voormalig stadhouder Willem V.
(26.10.2023)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Zekerheid en bescherming

In 1798 kreeg Nederland zijn Staatsregeling voor het Bataafsche Volk waarin vrijheid, gelijkheid en broederschap - de beginselen van de Franse Revolutie - voorop stonden. Van de 23 grondrechten in de Grondwet kwamen maar liefst al 21 in de een of andere vorm in deze eerste staatsregeling voor.
In onze ingewikkelde maatschappij komen de spelregels van de Bataafse Republiek verrassend eenvoudig over. Neem artikel L over de manier waarop de staat met vreemdelingen moet omgaan:
‘De Maatschappij ontvangt alle Vreemdelingen, die de weldaaden der vrijheid vreedzaam wenschen te genieten, in haar midden, verleenende denzelven alle zekerheid en bescherming.’
(25.10.23)

Bekijk oude afleveringen Knipoog