In 2009 is de Staatscommissie Grondwet ingesteld met als opdracht adviezen te geven over de Grondwet. In november 2010 was de commissie klaar met haar werk. Sindsdien is er het een en ander gebeurd. Op dit moment liggen er zeven Grondwetswijzigingen te wachten, vier op initiatief van de Tweede Kamer en drie voorstellen van de regering.
In dit dossier proberen we u steeds de actuele stand van zaken te geven rond de verschillende voorstellen. We gaan slechts in op de voorstellen die direct of indirect te maken hebben met de Grondwetsartikel 1 t/m 23.
Vier stappen
Er moeten vier stappen gezet worden om tot een Grondwetswijziging te komen.
- Stap 1 Eerste lezing door Tweede Kamer
besluitvorming bij gewone meerderheid - Stap 2 Eerste lezing door Eerste Kamer
besluitvorming bij gewone meerderheid - Stap 3 Tweede lezing door volgende Tweede Kamer
besluitvorming bij 2/3 meerderheid - Stap 4 Tweede lezing door volgende Eerste Kamer
besluitvorming bij 2/3 meerderheid
Stap 1
Eerste lezing Tweede Kamer
Art. 1 Gw 'Handicap' en 'hetero- of homoseksuele gerichtheid' als antidiscriminatiegronden
initiatief D66 en GroenLinks (ingediend 2010)
Art. # Gw Modernisering rol van de Koning
initiatief PVV (ingediend 2011)
Art. # Gw De rol van de Koning bij kabinetsformaties
initiatief PVV (ingediend 2011)
Stap 2
Eerste lezing Eerste Kamer
Art. # Gw Tweederde meerderheid-vereiste voor goedkeuring Europese verdragen
initiatief LPF, SGP (ingediend 2006)
Stap 1 TK 22-09-2015, EK 24-01-2017: wachten op eindrapport Commissie-Remkes
Stap 3
Tweede lezing Tweede Kamer
Preambule Toevoeging van de preambule 'De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtsstaat'
regeringsvoorstel (ingediend 2012/2016)
Stap 1 TK 06-06-2017
Stap 2 EK 06-03-2018
Toelichting In de huidige Grondwet is het uitgangspunt van de algemene bepaling niet expliciet opgenomen, al is het wel richtinggevend voor wetgeving en praktijk. Met de wijziging van de Grondwet wordt uitvoering gegeven aan de wens van de Eerste Kamer (motie Engels c.s. in 2012) naar aanleiding van het rapport van de Staatscommissie Grondwet. Oorspronkelijk voorstel uit 2012: 'De Grondwet waarborgt de democratie, de rechtsstaat en de grondrechten.'
De regering heeft dit voorstel overgenomen in juni 2016. De algemene bepaling geeft de contouren aan voor het lezen en begrijpen van de Grondwet. Door amendement Koopmans is de tekst gewijzigd.
Art. 13 Gw Modernisering formulering brief-, telefoon- en telegraafgeheim
regeringsvoorstel (ingediend 2014)
Stap 1 TK 14-09-2017
Stap 2 EK 11-07-2017
Art. 17 Gw Toevoeging van een bepaling over het recht op een eerlijk proces: 'Ieder heeft bij het vaststellen van zijn rechten en verplichtingen of bij het bepalen van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde vervolging recht op een eerlijk proces binnen een redelijke termijn van een onafhankelijke en onpartijdige rechter.'
regeringsvoorstel (ingediend 2016)
Stap 1 TK 11-07-2016
Stap 2 EK 20-02-2017
Stap 4
Tweede lezing Eerste Kamer
Geen voorstellen die wachten op Stap 4
Afgeronde voorstellen
art. 131 Gw Deconstitutionalisering benoeming CdK en burgemeester, artikel 131 verdwijnt uit de Grondwet
initiatief # (ingediend 2013)
Stap 1 TK ##-09-2013
Stap 2 EK 28-04-2015
Stap 3 TK 23-01-2018
Stap 4 EK 20-11-2018
Ingetrokken voorstellen
art. 120 Gw Het invoeren van een rechterlijke toetsing
initiatief GroenLinks (ingediend 2002)
ingetrokken 09-10-2018
art. # Gw Nederlandse taal in de Grondwet
regeringsvoorstel (ingediend 2010)
ingetrokken 15-02-2018
art. # Gw Zorgplicht voor dieren
initiatief GroenLinks (ingediend 2006)
ingetrokken 15-01-2019
Dossier laatst bijgewerkt op 25 februari 2019