Literatuur en links

PAS VERSCHENEN

Prof. mr. A.W. Heringa e.a.
Staatsrecht

Onlangs verscheen de veertiende druk van het boek Staatsrecht dat in 1972 voor het eerst verscheen onder de titel Compendium van het Staatsrecht en geschreven werd door T. Koopmans. Inmiddels is het compendium uitgegroeid tot een standaardwerk van 660 pagina’s. Auteurs Aalt Willem Heringa, Luc Verhey en Wytze van der Woude hebben hun Staatsrecht voor de nieuwe druk flink onder handen genomen en de hoofdstuk indeling drastisch gewijzigd. Vanuit het staatsrecht hebben de auteurs hebben geprobeerd constitutionele kwesties te beschrijven in hun maatschappelijke context.

ISBN 978 94 9325 4091, Wolters Kluwer, Deventer, 2022

Corjo Jansen en Joost Sillen
De wetenschappelijke beoefening van het staatsrecht in Nederland tot 1983

Corjo Jansen en Joost Sillen van de Radboud Universiteit in Nijmegen schreven een boek over de wetenschappelijke beoefening van het staatsrecht van de achttiende eeuw tot en met de twintigste eeuw in Nederland. Ze waren vooral benieuwd naar de methoden die de Nederlandse staatsrechtjuristen gebruikten. Jansen en Sillen komen tot de conclusie dat ze zich vooral hebben laten leiden door de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen van hun tijd. Ook buitenlandse voorbeelden en andere wetenschappen als sociologie en politicologie hebben in het vak duidelijk een rol gespeeld. Het populairst blijkt de historisch-juridische methode vanwege zijn praktisch nut, objectiviteit en rechtvaardigheid.

ISBN 978 94 6212 6657, Boom Juridisch, Den Haag, 2022

Eva Rovers
Nu is het aan ons

Schrijver Eva Rovers signaleert dat in verschillende landen om ons heen inwoners meepraten en meebeslissen over maatschappelijke zaken als klimaat, biodiversiteit en energietransitie. Voor zo’n burgerberaad wordt een groep burgers door het lot aangewezen. Ze krijgen de opdracht samen op zoek te gaan naar oplossingen. Rovers schrijft: 'Geen debat dus, maar een dialoog, geen meningenuitwisseling, maar uitwisselingen van waarden en perspectieven'.
Rovers wil met haar ‘oproep tot echte democratie’ – de subtitel van het boek - laten zien ‘dat de kennis en ervaring van burgers onmisbaar zijn voor het te lijf gaan van de grote problemen van deze eeuw’.

ISBN 978 94 9325 4091, De Correspondent, Amsterdam, 2022

 Eva van Vugt
De Staten-Generaal vertegenwoordigen het geheele Nederlandsche volk

Docent Staatsrecht Eva van Vugt van de Universiteit Utrecht heeft onderzoek gedaan naar de veranderingen in de betekenis van art. 50 Gw tussen 1814 en 1983. Het artikel zegt: ‘De Staten-Generaal vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk’.
Toen deze bepaling in 1814 werd vastgesteld, had het Nederlandse volk geen kiesrecht en lag vrijwel alle macht nog bij de koning. Sindsdien is er veel veranderd, maar de tekst van het Grondwetsartikel bleef onveranderd. Eva van Vugt zet op een rij wat er al die tijd met de betekenis van deze bepaling gebeurd is.

ISBN 978 9462 90959 5, Boom uitgevers, Den Haag, 2021

Mentko Nap
Constitutionele toetsing door de Raad van State

Mentko Nap is aan de Rijksuniversiteit gepromoveerd op een proefschrift over de bijdrage die de Afdeling advisering van de Raad van State levert aan het bewaken van de grondwettigheid van wetgeving. Hij analyseerde wetgevingsadviezen van de Raad van State rond de drie grondwetsbepalingen met betrekking tot onderwijsvrijheid, goedkeuring van verdragen en de positie van de gemeenteraad.
In zijn proefschrift zoekt Nap antwoord op de vragen: wat is de kwaliteit van deze constitutionele toetsing en hoe consistent is de Raad van State daarin?
Mentko Nap komt tot de conclusie dat de Raad van State wisselvallig is in zijn advisering. De wetgever kan volgens hem dan ook niet zonder meer afgaan op het oordeel van de Raad van State in de adviezen over de grondwettigheid van de geanalyseerde wetgeving.

ISBN 9789013162462, Wolters Kluwer, Deventer, 2021

Wim Voermans
Het verhaal van de Grondwet

Het veelgeprezen Verhaal van de Grondwet van hoogleraar Staatsrecht Wim Voermans is inmiddels aan zijn vierde druk toe. De auteur benadert de grondwet als een wereldwijd verschijnsel en laat zien langs welke lijnen grondwetten zich van de klassieke oudheid tot na de val van de Muur ontwikkelden. Van alle 189 grondwetten wereldwijd komt de Nederlandse Grondwet er in het boek goed van af. Voermans noemt onze constitutie ‘bleek en sober’. Of dat erg is? Wim Voermans vindt in elk geval van niet.

ISBN 9 789044 640014, Prometheus, Amsterdam, 2019

Pieter Omtzigt
Een nieuw sociaal contract

CDA’er Pieter Omtzigt beschrijft zijn ervaringen in Den Haag en probeert aan te geven waarom er zoveel misgaat in ons politieke systeem. Omtzigt schrijft uiteraard ook over de toeslagenaffaire en zijn eerdere strijd tegen corrupte Europese politici. Regelmatig benadrukt hij hoe belangrijk kennis van details is als je misstanden aan wilt pakken. In het boek komt hij met voorstellen hoe je het vertrouwen tussen overheid en burgers kunt herstellen

ISBN 9789044648058, Prometheus, Amsterdam, 2021

Wim Voermans
Het land moet bestuurd worden

Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans publiceert regelmatig over politiek en bestuur in de Nederlandse polder. In zijn nieuwste boek komt hij tot de conclusie dat er sprake is van paalrot in de pijlers van de Nederlandse democratie. Politici weigeren volgens hem onder ogen te zien dat het de hoogste tijd is zaken te veranderen. Voermans schrijft dat de professionalisering ervoor zorgt dat onze bestuurders zich steeds meer kunnen onttrekken aan de controlerende macht van de volksvertegenwoordiging. 'Polderend gaat de democratie ten onder', schreef NRC boven een artikel over het boek.

ISBN 9789044646856, Prometheus, Amsterdam, 2021

www.constituteproject.org
The world's constitutions to read, search and compare

Op deze zeer uitgebreide website vindt u de integrale teksten van vrijwel alle grondwetten ter wereld, maar liefst 189 stuks. De site is ontwikkeld door het Comparative Constitutions Project van de University of Texas in Austin.
U kunt deze grondwetten raadplegen in het Engels, Arabisch en Spaans. De datebase is zo opgezet dat de verschillende grondwetten ook op bepaalde thema's vergeleken kunnen worden.
Altijd al eens willen weten wat er in de grondwet van Noord-Korea staat? Artikel 2 luidt bijvoorbeeld zeer strijdlustig:
The Democratic People’s Republic of Korea is a revolutionary State which has inherited the brilliant traditions formed during the glorious revolutionary struggle against the imperialist aggressors and in the struggle to achieve the liberation of the homeland and the freedom and well-being of the people.

Paul Bovend'Eert
De Koning en de monarchie - Toekomstbestendig?

Bij Wolters Kluwer verscheen De Koning en de monarchie. Auteur prof. Paul Bovend'Eert probeert in het boek de vraag te beantwoorden of de monarchie in haar huidige vorm in Nederland nog toekomst heeft. Hij schetst de ontwikkeling van de Nederlandse monarchie en geeft daarbij veel voorbeelden uit het verleden gerelateerd aan actuele thema's rond de monarchie.
Paul Bovend'Eert probeert in zijn boek zo concreet mogelijk aan te geven welke aspecten de monarchie meer toekomstbestendig kunnen maken. Hoe bijvoorbeeld om te gaan met de koninklijke onschendbaarheid en de ministeriële verantwoordelijkheid en de vraag of de koning buiten de regering moet worden geplaatst. Veel aandacht ook voor thema's als de rol van de koning bij de kabinetsvorming en de uitgaven voor de monarchie.

ISBN 9789013160246, Wolters Kluwer, Alphen aan den Rijn, 2020

Maarten Feteris
De kleine Hoge Raad voor dummies

Maarten Feteris schreef een boek voor iedereen die wil weten hoe de hoogste Nederlandse rechter op het gebied van burgerlijk recht, strafrecht en belastingrecht functioneert. Hij noemt het ‘een kijkje in de keuken van de organisatie en het personeel van de organisatie’. In het laatste hoofdstuk staan interessante samenvattingen van tien belangrijke arresten van de Hoge Raad.

ISBN 978 90 453 5588 7,  BBNC Uitgevers, Amersfoort, 2019

Mathijs van de Waardt
De man van 1848 – Dirk Donker Curtius

Bij de Grondwet van 1848 denk je automatisch aan Thorbecke. Van der Waardt wijst ons zijn biografie op het belang van Dirk Donker Curtius (1792-1864) voor de Grondwet en het Nederlandse liberalisme. Donker wist de Grondwet destijds met het nodige elan door de Tweede Kamer te loodsen. De flaptekst vermeldt: 'Het boek vertelt het verhaal van een kleurrijk en pragmatisch advocaat en staatsman, die lang als radicaal versleten werd, vervolgens toch zijn gelijk kreeg en uiteindelijk aan de Thorbeckiaanse geschiedschrijving ten onder ging'.
Het boek bevat tal van kostelijke citaten van Donker, zoals deze over de Eerste Kamer die na ruim anderhalve eeuw nog niets van hun actuele karakter hebben verloren. Zo noemde hij de Eerste Kamer 'een waarborg tegen overijling, eene beperking van hartstogten in onrustige tijden, een bolwerk voor de troon – een krachtigen steun der wet'. Of deze: 'In het algemeen is het nut eener Eerste Kamer, hoe dan ook zamengesteld, meer gelegen in het voorkomen van het kwaad dan in het stichten van het goede.

ISBN 978 94 6004 418 2, Uitgeverij Vantilt, Nijmegen, 2019