Raad van State, Algemene Rekenkamer en Nationale ombudsman vinden dat het nieuwe kabinet de nadruk moet leggen op het herstel van het vertrouwen in de politiek.
President Thom de Graaf van de Raad van State, president Arno Visser van de Algemene Rekenkamer en Nationale ombudsman Reinier van Zutphen formuleerden de drie kernpunten voor het herstel van vertrouwen die in de formatie aan de orde moeten komen. Hun boodschap begonnen ze aldus:
De overheid heeft vaak onvoldoende oog voor de zorgen, de belangen en de mogelijkheden van mensen. Onzorgvuldige, nodeloos ingewikkelde en soms te strenge wetgeving, gecombineerd met een praktijk van complexe en onduidelijke financiering en mechanische uitvoering tast het vertrouwen van burgers in hun overheid aan.
- De scheiding tussen beleid en uitvoering zorgt voor veel problemen. Regering en parlement moeten zich bij het maken van wetten realiseren welke concrete gevolgen deze hebben voor de mensen. Wetgeving blijkt vaak nodeloos ingewikkeld. Dit is vaak het gevolg van complexe compromispolitiek.
- Wanneer wetten in de praktijk tot ongewenste gevolgen leiden, wordt vaak gepleit voor meer maatwerk. Als het fundament echter niet deugt, is zorgen voor maatwerk dweilen met de kraan open. In plaats van maatwerk zou de menselijke maat leidend moeten zijn.
- Vertrouwen is het bindmiddel in een democratische rechtsstaat. De overheid kan alleen slagvaardig optreden als haar optreden wordt gedragen door de burgers. Het vertrouwen van de burgers heeft de afgelopen jaren affaires een geduchte knauw opgelopen. Vertrouwen geven hangt ook samen met vertrouwen krijgen. Te vaak heeft het daaraan ontbroken en keek de overheid met argwaan naar haar burgers.
‘Waar het vertrouwen rafelt, rafelt ook de rechtsstaat’, aldus Thom de Graaf, Arno Visser en Reinier van Zutphen aan het eind van het document.