Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Staatscommissie Parlementair stelsel publiceert 'Probleemverkenning'

Deze maand verscheen de publicatie Probleemverkenning van de Staatscommissie Parlementair stelsel onder leiding van Johan Remkes met de thema's die men de komende tijd wil gaan onderzoeken.

Begin februari dit jaar heeft toenmalig minister Plasterk van Binnenlandse Zaken de Staatscommissie Parlementair stelsel ingesteld die zich moet gaan buigen over een ‘staatsrechtelijke herbezinning’ op de parlementaire democratie.
In hun eerste publicatie getiteld Probleemverkenning doet de staatscommissie verslag van de eerste fase van haar werkzaamheden. Centraal staat een analyse van de sterke en zwakke punten van de Nederlandse parlementaire democratie. De commissie heeft niet alleen naar het stelsel als zodanig gekeken, maar ook naar actuele ontwikkelingen in politiek en samenleving in het algemeen.

De Staatscommissie Parlementair stelsel noemt zes thema's die ze de komende twee jaar verder willen onderzoeken.

  • Principe van vertegenwoordiging   Voelen mensen zich nog wel goed vertegenwoordigd door de leden van de Eerste en de Tweede Kamer? Kunnen zij er vertrouwen in hebben dat hun belangen zo goed mogelijk worden behartigd?
  • Rol politieke partijen   Politieke partijen moeten de samenleving verbinden met de politiek, maar lijken deze functie steeds meer te verliezen. Partijen hebben steeds minder leden en moeten daaruit geschikte kandidaten zoeken.
  • Kabinetsformatie   Bij de verkiezingen kiezen de mensen een nieuwe Tweede Kamer, maar geen nieuw kabinet. Formaties vormen een gesloten proces. Moeten kiezers niet meer invloed krijgen op de kabinetsformatie?
  • Weerbaarheid democratie   Moet onze democratische rechtsstaat niet beter worden beschermd tegen ondermijning? De staatscommissie maakt zich in dit verband ook zorgen over de risico’s van digitalisering, in het bijzonder over de beïnvloeding van kiezers met gerichte digitale middelen.
  • Macht nationale overheid   Veel belangrijke beslissingen worden niet meer in Den Haag genomen, maar steeds vaker door anderen, zoals de Europese Unie, gemeenten of provincies. Hoe gaat het parlement daarmee om?
  • Tweekamerstelsel   In ons parlementair stelsel is de Tweede Kamer belangrijker dan de Eerste Kamer. De taakverdeling tussen de Tweede en de Eerste Kamer is niet altijd even duidelijk. Als beide Kamers het niet eens zijn, is er geen regeling om conflicten op te lossen.

Volledige tekst Probleemverkenning

 

EERDERE BERICHTGEVING STAATSCOMMISSIE

Uitgelicht

Het kan wéér gruwelijk mis gaan

De risico’s die tot het Toeslagenschandaal hebben geleid, zijn niet verdwenen, stelde voorzitter Van Nispen van de enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening:vast bij de presentatie van hun eindrapport Blind voor mens en recht:
De blindheid voor mensen en voor hun rechten is er nog steeds. Een indringende constatering is dan ook dat het wéér gruwelijk mis kan gaan. Dit kan morgen weer gebeuren, zo lang de overheid zich niet aan de eigen wetten houdt. Zo lang grondrechten niet worden gerespecteerd, waarborgen ontbreken en rechtsstatelijk handelen niet dagelijks in praktijk wordt gebracht. Zo lang geen invulling wordt gegeven aan macht en tegenmacht. Zo lang de staatsmachten blind blijven voor mens en recht. Zo lang blijft het risico bestaan dat mensen door overheidshandelen worden vermorzeld. Dat kan ieder van ons overkomen.

 

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

gogel

Jan Postma
Alexander Gogel (1765-1821)
Grondlegger van de Nederlandse staat

Alexander Gogel was een overtuigd patriot en maakte snel carrière in de Bataafse Republiek en de Franse tijd. Hij staat bekend als de man die het nieuwe financiële systeem van de Bataafse eenheidsstaat organiseerde. Ook was Gogel betrokken bij het opstellen van de Staatsregeling van 1798. Jan Postma schreef enige tijd geleden al weer een lijvige biografie van Alexander Gogel waarin hij hem vanwege zijn verdiensten als ‘Grondlegger van de Nederlandse staat’ bestempelt.
Postma beschrijft Alexander Gogel onder andere als strijdbaar voorstander van de afschaffing van de gilden. Gelijkheid betekende voor Gogel ook een vrije toegang tot alle beroepen. Opmerkelijk was zijn betrokkenheid bij de Nationale Konst-Gallery, de voorloper van het huidige Rijksmuseum. De basis van de collectie vormde de verbeurd verklaarde collectie van voormalig stadhouder Willem V.
(26.10.2023)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Zekerheid en bescherming

In 1798 kreeg Nederland zijn Staatsregeling voor het Bataafsche Volk waarin vrijheid, gelijkheid en broederschap - de beginselen van de Franse Revolutie - voorop stonden. Van de 23 grondrechten in de Grondwet kwamen maar liefst al 21 in de een of andere vorm in deze eerste staatsregeling voor.
In onze ingewikkelde maatschappij komen de spelregels van de Bataafse Republiek verrassend eenvoudig over. Neem artikel L over de manier waarop de staat met vreemdelingen moet omgaan:
‘De Maatschappij ontvangt alle Vreemdelingen, die de weldaaden der vrijheid vreedzaam wenschen te genieten, in haar midden, verleenende denzelven alle zekerheid en bescherming.’
(25.10.23)

Bekijk oude afleveringen Knipoog