Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Geen straf voor klimaatactie schilderij Meisje met de parel

In oktober 2022 beschadigden drie klimaatactivisten de glasplaat en de lijst van het Meisje met de parel. De rechtbank veroordeelde ze tot twee maanden gevangenisstraf. Het Gerechtshof Den Haag vond zo’n straf hier te ingrijpend vanwege het zogeheten chilling effect.

Met haar fraudebestrijding schond de overheid grondrechten

In februari 2022 startte de Tweede Kamer een enquête om te onderzoeken hoe de overheid de afgelopen jaren fraude bestreden heeft en welke gevolgen dat voor burgers heeft gehad. De enquêtecommissie bouwde onder andere voort op het werk van de parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag. In december 2020 maakte deze commissie met haar eindrapport Ongekend onrecht duidelijk wat er tijdens het toeslagenschandaal gebeurde. De nieuwe enquête moest antwoord geven op de vraag waarom dit op deze manier heeft kunnen gebeuren.

Afspraken BBB, NSC, PVV en VVD over rechtsstatelijkheid

Het eindverslag van informateur Ronald Plasterk geeft de details over de ‘gemeenschappelijke basislijn’ die BBB, NSC, PVV en VVD overeenkwamen voor de omgang met de Grondwet.

Advies ‘Koester de democratie’ verschenen

Op 2 november 2023 publiceerde de Adviescommissie Versterken Weerbaarheid Democratische Rechtsorde haar eindrapport Koester de democratie!

Raad Rechtspraak kritisch over procedure partijverbod

In december 2022 werd een wetsvoorstel gepresenteerd dat een partijverbod mogelijk maakt. De Raad voor de Rechtspraak toont zich nu kritisch over de procedure.

Staatscommissie Rechtsstaat sluit consultatie af

De Staatscommissie Rechtsstaat heeft via een internetconsultatie Nederlanders gevraagd mee te denken over verbeteringen van de rechtsstaat.

Minister voert hoofddoekverbod bij politie in

Naar aanleiding van een Kamermotie heeft minister Yesilgöz besloten het hoofddoekverbod op te nemen in de Kledingregeling Politie.

SGP wil eerbiediging gezinsleven in de Grondwet

SGP-Kamerlid Chris Stoffer heeft een wetsvoorstel ingediend om de eerbiediging van het gezinsleven in art. 10 Gw op te nemen.

Raad van State pleit voor slagvaardige overheid

De Raad van State vindt dat de overheid burgers beter moet uitleggen wat ze niet voor hen kan betekenen.

Hoge Raad geeft kijkje in de keuken

In zijn jaarverslag over 2022 neemt De Hoge Raad de lezers in een apart hoofdstuk mee in een zaak die van begin tot eind wordt gevolgd.

Volgens minister staat grondrecht wonen onder druk

Met een nieuwe wet Versterking regie volkshuisvesting wil minister Hugo de Jonge afdwingen dat er de komende jaren meer en meer betaalbare huizen worden gebouwd.

Online gebiedsverbod is beperking van de vrijheid van meningsuiting

Onlangs heeft de rechtbank vastgesteld dat een burgemeester iemand niet mag verbieden online op te roepen in opstand te komen tegen coronabeleid en vuurwerkverbod.

Volgens College Rechten van de Mens staat demonstratierecht onder druk

Naar aanleiding van de arrestatie van organisatoren voorafgaand aan een demonstratie stelt het College voor de Rechten van de Mens dat het demonstratierecht onder druk staat.

Discriminatieverbod in de Grondwet uitgebreid

Op 17 januari 2023 ging de Eerste Kamer met 56 stemmen voor en 15 tegen akkoord met het opnemen in art. 1 Gw van het discrimineren wegens handicap of seksuele gerichtheid.

Bij komende waterschapsverkiezingen minder 'geborgde' zetels

Op 29 november stemde de Eerste Kamer in met een initiatiefwet om de 'geborgde' zetels in waterschapsbesturen te schrappen en zo de invloed van de kiezers te vergroten.

Komst complotdenker David Icke geweigerd

De aangekondigde komst van de Britse complotdenker David Icke naar een demonstratie in Amsterdam heeft de regering doen besluiten hem de toegang tot Nederland te weigeren.

Mag de overheid omgekeerde vlaggen verwijderen?

De provincie Friesland wil de omgekeerde vlaggen van het boerenprotest langs de openbare wegen laten weghalen. Hoe zit het met de juridische onderbouwing van zo’n ingreep?

Raad van State in beginsel positief over nieuwe coronawet

In de nieuwe coronawet kan de minister alleen ‘in geval van nood en onder strikte voorwaarden’ vergaande instrumenten inzetten om een pandemie te bestrijden.

Eerste Kamer akkoord met vijf Grondwetswijzigingen

Op 5 juli 2022 is de Eerste Kamer in tweede lezing akkoord gegaan met vijf grondwetswijzigingen. Sinds de herziening in 1983 zijn zoveel wijzigingen niet voorgekomen.

Adviesraden publiceren zienswijze constitutionele toetsing

Op verzoek van minister Weerwind voor Rechtsbescherming hebben de Hoge Raad, de Raad van State en de Raad voor de Rechtspraak zich over de constitutionele toetsing gebogen.

Uitgelicht

Het kan wéér gruwelijk mis gaan

De risico’s die tot het Toeslagenschandaal hebben geleid, zijn niet verdwenen, stelde voorzitter Van Nispen van de enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening:vast bij de presentatie van hun eindrapport Blind voor mens en recht:
De blindheid voor mensen en voor hun rechten is er nog steeds. Een indringende constatering is dan ook dat het wéér gruwelijk mis kan gaan. Dit kan morgen weer gebeuren, zo lang de overheid zich niet aan de eigen wetten houdt. Zo lang grondrechten niet worden gerespecteerd, waarborgen ontbreken en rechtsstatelijk handelen niet dagelijks in praktijk wordt gebracht. Zo lang geen invulling wordt gegeven aan macht en tegenmacht. Zo lang de staatsmachten blind blijven voor mens en recht. Zo lang blijft het risico bestaan dat mensen door overheidshandelen worden vermorzeld. Dat kan ieder van ons overkomen.

 

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

bovendeert

Bovend’Eert en Kummeling
Het Nederlandse Parlement (13e druk)

Inmiddels zijn er zeven jaar verstreken sinds staatsrechtdeskundigen Paul Bovend’Eert en Henk Kummeling de vorige druk van de klassieker Het Nederlandse Parlement verzorgden. De eerste druk verscheen in 1938.
De nieuwe dertiende druk moest op tal van punten worden aangepast. Zo hebben de Tweede en Eerste Kamer resp. in 2021 en 2023 een nieuw reglement van orde gekregen. Andere belangrijke ontwikkelingen van de afgelopen jaren waren het vaststellen van gedragscodes voor Kamerleden en de ontwikkelingen in de onderlinge verhoudingen tussen Tweede en Eerste Kamer tijdens de laatste kabinetten-Rutte. Verder staan Bovend’Eert en Kummeling uiteraard ook stil bij de nasleep van de Kinderopvangtoeslagaffaire en de daaruit voortvloeiende roep om een nieuwe bestuurscultuur.
(29.03.2024)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Zekerheid en bescherming

In 1798 kreeg Nederland zijn Staatsregeling voor het Bataafsche Volk waarin vrijheid, gelijkheid en broederschap - de beginselen van de Franse Revolutie - voorop stonden. Van de 23 grondrechten in de Grondwet kwamen maar liefst al 21 in de een of andere vorm in deze eerste staatsregeling voor.
In onze ingewikkelde maatschappij komen de spelregels van de Bataafse Republiek verrassend eenvoudig over. Neem artikel L over de manier waarop de staat met vreemdelingen moet omgaan:
‘De Maatschappij ontvangt alle Vreemdelingen, die de weldaaden der vrijheid vreedzaam wenschen te genieten, in haar midden, verleenende denzelven alle zekerheid en bescherming.’
(25.10.23)

Bekijk oude afleveringen Knipoog