Website over de 23 grondrechten in de Grondwet

Nieuws

Eerste Kamer schaft wetsartikel godslastering af

(04.12.2013) Nadat in april de Tweede Kamer had ingestemd met het initiatiefwetsvoorstel van D66 en de SP om artikel 147 van het Wetboek van Strafrecht te laten vervallen, is nu ook de Eerste Kamer akkoord gegaan. Sinds 1968 is het in het artikel vervatte verbod op smalende godslastering niet meer toegepast.

 

De Eerste Kamer kwam als voorwaarde om met het initiatiefwetsvoorstel akkoord te gaan met een motie waarin het kabinet verzocht werd om te kijken of artikel 137 van het Wetboek van Strafrech zo kon worden aangepast dat burgers toch afdoende werden beschermd tegen ernstige belediging van hun geloof.  De reden voor de motie waren twijfels in de Eerste-Kamerfracties van beide regeringspartijen of bij het schrappen van het wetsartikel gelovigen nog voldoende beschermd zouden zijn. Onder die voorwaarde stemden uiteindelijk 49 van de 75 senatoren vóór afschaffing van artikel 147.

Het wetsartikel is in 1932 door de toenmalige minister Donner van Justitie (de grootvader van Piet Hein Donner), ingesteld. Er zijn sindsdien negen keer mensen op grond van het artikel veroordeeld. Hoogleraar strafrecht Henny Sackers vertelt er in Trouw over: 'Er was een wet aangenomen die de Kamer in grote onzekerheid achterliet. Wat is God? Wat is smalend?'

De genadeslag voor artikel 147 kwam toen Gerard Reve beschreef hoe God op aarde terugkeerde als een ezel waarmee hij geslachtsgemeenschap had en er pogingen in het werk gesteld werden om hem op grond van artikel 147 veroordeeld te krijgen. Ondanks alle consternatie werd Reve in het spraakmakende 'Ezelarrest' door de Hoge Raad vrijgesproken.

Sindsdien is er in Nederland niemand meer voor smalende godslastering veroordeeld. D66 en SP motiveerden hun initiatiefwetsvoorstel onder andere met de constatering dat het belangrijk was om een slapende bepaling niet de kans te geven om ooit weer wakker te worden gemaakt.

SP-woordvoeder Jan de Wit zei over het artikel op de website van zijn partij onder andere: 'Deze bepaling is tachtig jaar geleden in het wetboek gekomen om foute redenen, namelijk om een niet-gelovige minderheid de mond te snoeren. Vandaag zetten we een juiste stap, door een wetsartikel dat onderscheid maakt tussen gelovigen en niet-gelovigen uit de strafwet te halen.'

Trouw publiceerde op 16.04.13 een uitgebreide analyse over de geschiedenis van artikel 147.

Uitgelicht

Het kan wéér gruwelijk mis gaan

De risico’s die tot het Toeslagenschandaal hebben geleid, zijn niet verdwenen, stelde voorzitter Van Nispen van de enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening:vast bij de presentatie van hun eindrapport Blind voor mens en recht:
De blindheid voor mensen en voor hun rechten is er nog steeds. Een indringende constatering is dan ook dat het wéér gruwelijk mis kan gaan. Dit kan morgen weer gebeuren, zo lang de overheid zich niet aan de eigen wetten houdt. Zo lang grondrechten niet worden gerespecteerd, waarborgen ontbreken en rechtsstatelijk handelen niet dagelijks in praktijk wordt gebracht. Zo lang geen invulling wordt gegeven aan macht en tegenmacht. Zo lang de staatsmachten blind blijven voor mens en recht. Zo lang blijft het risico bestaan dat mensen door overheidshandelen worden vermorzeld. Dat kan ieder van ons overkomen.

 

Bekijk oude afleveringen Uitgelicht

Nieuw verschenen

gogel

Jan Postma
Alexander Gogel (1765-1821)
Grondlegger van de Nederlandse staat

Alexander Gogel was een overtuigd patriot en maakte snel carrière in de Bataafse Republiek en de Franse tijd. Hij staat bekend als de man die het nieuwe financiële systeem van de Bataafse eenheidsstaat organiseerde. Ook was Gogel betrokken bij het opstellen van de Staatsregeling van 1798. Jan Postma schreef enige tijd geleden al weer een lijvige biografie van Alexander Gogel waarin hij hem vanwege zijn verdiensten als ‘Grondlegger van de Nederlandse staat’ bestempelt.
Postma beschrijft Alexander Gogel onder andere als strijdbaar voorstander van de afschaffing van de gilden. Gelijkheid betekende voor Gogel ook een vrije toegang tot alle beroepen. Opmerkelijk was zijn betrokkenheid bij de Nationale Konst-Gallery, de voorloper van het huidige Rijksmuseum. De basis van de collectie vormde de verbeurd verklaarde collectie van voormalig stadhouder Willem V.
(26.10.2023)

Bekijk overzicht nieuwe boeken

Knipoog

Zekerheid en bescherming

In 1798 kreeg Nederland zijn Staatsregeling voor het Bataafsche Volk waarin vrijheid, gelijkheid en broederschap - de beginselen van de Franse Revolutie - voorop stonden. Van de 23 grondrechten in de Grondwet kwamen maar liefst al 21 in de een of andere vorm in deze eerste staatsregeling voor.
In onze ingewikkelde maatschappij komen de spelregels van de Bataafse Republiek verrassend eenvoudig over. Neem artikel L over de manier waarop de staat met vreemdelingen moet omgaan:
‘De Maatschappij ontvangt alle Vreemdelingen, die de weldaaden der vrijheid vreedzaam wenschen te genieten, in haar midden, verleenende denzelven alle zekerheid en bescherming.’
(25.10.23)

Bekijk oude afleveringen Knipoog